◎ Wartawan Wang Yan-jia

Hanya hantar arahan ke telefon bimbit untuk "memesan secawan kopi untuk saya", dan telefon bimbit boleh mengenal pasti jenama dan pilihan rasa pengguna mengikut masa, kedudukan, tabiat tingkah laku dan maklumat lain, dan kemudian secara aktif membuka apl penghantaran makanan yang biasa digunakan, melengkapkan pesanan, mengisi alamat penghantaran, membuat pembayaran, dsb., tanpa kerja manual. Senario kehidupan yang begitu mudah kini telah menjadi kenyataan.

Baru-baru ini, banyak pengeluar telefon bimbit telah melancarkan telefon pintar telefon bimbit yang dibangunkan sendiri atau disambungkan ke model telefon bimbit besar pihak ketiga, seperti Super Xiaoai, Lanxin Intelligence, Bixby, dll. Dengan sokongan model besar dan teknologi kecerdasan buatan (AI), ejen-ejen ini boleh menjadi "pembantu peribadi" pengguna dan menyelesaikan tugas secara bebas seperti memesan kopi dan menghantar sampul merah WeChat dalam kumpulan.

"Sambil menikmati kemudahan yang dibawa oleh telefon bimbit, telefon pintar dan telefon pintar, kita juga mesti sedar bahawa kemudahan ini diperoleh melalui pemindahan data privasi peribadi." Liu Huiyong, pengarah Jabatan Keselamatan Maklumat dan profesor madya keselamatan ruang siber di Sekolah Sains dan Teknologi Komputer Universiti Sains dan Teknologi Maklumat Beijing, memberitahu Science and Technology Daily bahawa apabila AI mula "mengambil alih" telefon bimbit, masalah lama "menukar privasi untuk kemudahan" muncul semula dalam senario aplikasi teknologi baharu. Cara melindungi privasi pengguna ialah isu yang tidak dapat dielakkan untuk pembangunan telefon bimbit, telefon pintar dan telefon pintar yang sihat.

Kebolehcapaian adalah risiko

Wartawan mendapati bahawa kebanyakan ejen ini berdasarkan teknologi AI, menyepadukan pengecaman pertuturan, pemprosesan bahasa semula jadi dan keupayaan persepsi pelbagai modal, dan mempunyai fungsi seperti pertanyaan maklumat, penulisan AI, lakaran kepada gambar, skrin kunci video, dsb., menyedari lonjakan daripada Soal Jawab asas kepada perkhidmatan aktif, dan telefon bimbit telah menjadi "pembantu peribadi" untuk pengguna. Antaranya, sebilangan kecil pengeluar telefon bimbit telah meningkatkan lagi kefasihan semula jadi interaksi manusia-komputer dengan membina model besar bahagian peranti setempat.

"Penggunaan telefon bimbit adalah berdasarkan pengumpulan dan penggunaan sejumlah besar data. Untuk melaksanakan ciri seperti bacaan skrin AI dan klik simulasi, pengguna selalunya perlu menghidupkan ciri kebolehcapaian. Li Ruiyuan, seorang profesor madya di Sekolah Sains Komputer Universiti Chongqing, berkata dalam temu bual dengan wartawan dari Science and Technology Daily.

Beliau menjelaskan bahawa ciri kebolehcapaian adalah ciri eksklusif yang dicipta oleh Android untuk orang kurang upaya termasuk membaca skrin, pembesaran skrin, ketukan automatik, peningkatan audio, perubahan sari kata dan ciri mudah lain, bertujuan untuk membolehkan orang kurang upaya menggunakan telefon pintar dengan cara yang sama seperti orang biasa. Untuk "mengambil alih" telefon bimbit, pengguna perlu membenarkan pengguna untuk mendayakan kebenaran perkhidmatan kebolehcapaian, dan kemudian menggunakan fungsi membaca skrin AI untuk mengakses semua aplikasi telefon bimbit, dan mendapatkan, memahami dan menganalisis elemen antara muka skrin seperti manusia, termasuk maklumat kad bank, pad PIN khas dan sejarah sembang. Akhirnya, jari simulator melengkapkan membeli-belah dalam talian, memindahkan wang, memuat turun perisian, dsb., di telefon.

Liu Huiyong selanjutnya mengatakan bahawa sebaik sahaja pengguna menghidupkan fungsi kebolehcapaian, ia setara dengan memasang kad akses sejagat pada telefon bimbit. Apabila pengguna menggunakan fungsi seperti pembantu suara dan pengesyoran pintar, ejen telefon bimbit boleh mendapatkan data peribadi seperti lokasi geografi, kekerapan penggunaan aplikasi dan mesej WeChat tanpa sekatan. Sesetengah telefon bimbit dan telefon pintar juga akan menghidupkan kebenaran kebolehcapaian secara automatik tanpa pengetahuan pengguna, dan "secara senyap" mengumpul data privasi pengguna.

"Maklumat dalam telefon bimbit, seperti kenalan, rekod mesej teks dan log panggilan, adalah maklumat sensitif. Sistem biasanya menyediakan mekanisme perlindungan kebenaran untuknya, dan aplikasi mudah alih hanya boleh diperolehi selepas pengguna menunjukkan kebenaran. Walau bagaimanapun, keadaannya berbeza apabila pengguna menggunakan telefon pintar untuk menyelesaikan tugas penghantaran suara WeChat dan menghantar sampul merah dengan satu klik, kata Liu Huyong. Jenis kerja ini perlu digabungkan merentas aplikasi, dan dalam proses ini, sistem akan membuka kebenaran SMS atau WeChat untuk memastikan kelancaran pelaksanaan fungsi yang berkaitan.

Kami akan berusaha sedaya upaya untuk melindungi keselamatan data peribadi

"Kemudahan teknologi dan risiko privasi adalah percanggahan semula jadi. Pengenalan piawaian industri dan undang-undang dan peraturan sering ketinggalan di belakang penggunaan teknologi. Liu Huiyong percaya bahawa pada masa ini, data yang dikumpul dan digunakan oleh badan pintar telefon bimbit dipindahkan ke pengeluar terminal telefon bimbit, pembangun badan pintar, penyedia perkhidmatan awan dan subjek lain, dan pemilikan, penggunaan dan kawalannya sukar untuk ditakrifkan. Sebaik sahaja pelanggaran data berlaku, sukar untuk mengesan sumber dengan berkesan kerana rantaian akauntabiliti yang panjang.

Sebagai contoh, sesetengah kepintaran telefon bimbit dengan keselamatan rendah mungkin menggunakan fungsi kebolehcapaian untuk menghantar sampul merah secara automatik dalam kumpulan WeChat dan mendorong orang lain untuk mengkliknya, memindahkan dana ke akaun penjenayah, menyebabkan kerugian harta benda kepada pengguna. atau menjual maklumat yang dikumpul kepada syarikat pihak ketiga, mengakibatkan diskriminasi algoritma, dsb. "Oleh kerana kekurangan spesifikasi teknikal dan mekanisme perlindungan, walaupun pengguna mengalami kerugian, sukar untuk memulihkannya melalui cara yang berkesan." Liu Huiyong berkata.

Dalam hal ini, Liu Huiyong mencadangkan bahawa pengeluar telefon bimbit dan platform sistem harus terus meningkatkan teknologi yang berkaitan, meningkatkan proses pelupusan data pengguna, membina sistem pertahanan dalaman yang lebih pintar, dan mencegah penyalahgunaan data tersembunyi dalam evolusi teknologi ejen.

Di samping itu, Li Ruiyuan mencadangkan bahawa pengeluar telefon bimbit harus berusaha sedaya upaya untuk menyokong AI bahagian akhir dalam telefon bimbit, telefon pintar dan aplikasi telefon pintar. Walaupun AI bahagian awan boleh menyediakan perkhidmatan yang lebih mudah, data pengguna perlu dimuat naik ke awan dengan kerap, dan risiko pendedahan privasi adalah lebih besar. Sebaliknya, AI bahagian peranti menyokong pengiraan dan pemprosesan data pada peranti terminal seperti telefon mudah alih, meminimumkan penghantaran data dan merupakan penyelesaian teknikal yang "lebih peribadi".

西南政法大學民商法學院講師任龍龍說，技術的落地離不開法律法規的約束。當前，《中華人民共和國民法典》以及《中華人民共和國網路安全法》《中華人民共和國數據安全法》《中華人民共和國個人信息保護法》等法律，包括2025年1月1日生效的《網路數據安全管理條例》等法規，都對數據、個人資訊、生成式AI等新興技術的使用進行了規定。然而，手機智慧體作為新興技術應用，目前仍存在一些法律模糊地帶。

Ren Longlong mencadangkan bahawa jabatan berfungsi harus secara aktif memperkenalkan dasar yang berkaitan, meningkatkan penyeliaan dan membina sistem peraturan undang-undang yang lebih halus, memperhalusi klasifikasi data, dan mentakrifkan dengan jelas hak untuk memegang sumber data, hak untuk memproses dan menggunakan data, dan hak untuk mengendalikan produk data, untuk mengelakkan insiden kebocoran privasi yang disebabkan oleh kebenaran berniat jahat.

"Sekiranya teknologi dan peraturan yang berkaitan belum disempurnakan, pengguna harus meningkatkan kesedaran mereka tentang langkah berjaga-jaga keselamatan." Ren Longlong berkata bahawa apabila menggunakan telefon pintar dan telefon pintar, pengguna harus berhati-hati dalam menghidupkan fungsi kebolehcapaian, mematikan fungsi kebenaran pembayaran tanpa kata laluan telefon pintar, kerap menyemak laporan privasi telefon bimbit, dan menemui dan menangani tingkah laku telefon pintar yang tidak normal tepat pada masanya.